BİZİM TƏQVİM: 27 mayda hansı tarixi hadisələr baş verib?

2018-cı il mayın 20-dən 27-nə qədər Naxçıvanda Azərbaycan və Ermənistan arasında silahlı toqquşma olub. Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun əks-həmlə əməliyyatı nəticəsində Şərur rayonunun Günnüt  kəndi, "Ağbulaq" yüksəkliyi, Qızılqaya dağı, Qaraqaya azad olunub, Dərələyəz mahalının Arpa kəndi isə Azərbaycan ordusunun nəzarəti altına keçib. 

Döyüşlər nəticəsində, ümumi olaraq, 11,000 hektarlıq ərazi azad olunub. Əməliyyat Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə İrəvan-Yeğeqnadzor- Gorus-Laçın-Xankəndi avtomobil yoluna nəzarət etməyə imkan verib. 

Bəs, mayın 27-də dünyada daha hansı hadisələr baş verib? 

1. 1703-cü ildə Rusiya çarı I Pyotrun təşəbbüsü ilə Sankt-Peterburq şəhərinin əsası qoyulub. 1914-cü ilin avqustundan bu şəhər Petroqrad, Sovet hakimiyyəti illərində Leninqrad adlandırılıb. 1990-cı ilin əvvəllərində şəhərin ilkin adı bərpa olunub.

2. Rusiya ilə Yaponiya arasında Şərqi Asiya hökmranlığı üstündə çıxan savaşda - Tsushima Dəniz Müharibəsində Yaponiya Donanması 1905-ci ilin 27 mayında Rusiyanın Sakit Okean Donanması, ondan sonra bölgəyə göndərilən Baltik Donanmasını məhv edib. Bu nəticə Rusiya çarlığının süqutu prosesinə yol açan donanma üsyanlarının başlanmasına səbəb olub.

3. 27 may 1918-ci ildə Transqafqaz Seyminin buraxılması ilə əlaqədar yaranmış böhranlı vəziyyəti müzakirə etmək üçün seym fraksiyasına daxil olan Azərbaycan nümayəndələrinin fövqəladə iclası keçirilib. İclasda Azərbaycanın idarə olunması ələ alındı və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədrliyilə Azərbaycan Müvəqqəti Milli Şurası elan edilib. Müxtəlif sahələrdə işlərə rəhbərlik etmək üçün Milli Şuranın 9 nəfərdən ibarət icraiyyə orqanı yaradılıb və Fətəli xan Xoyski yekdilliklə onun sədri (baş nazir) seçilib.  

4. 1960-cı ilin 27 mayında Türkiyədə  hərbi çevriliş baş verib. Nəticədə prezident Cəlal Bayar və Adnan Menderes  hökuməti vəzifələrindən kənarlaşdırılıblar.

5. 1992-ci il 27 mayda Milli Məclis Azərbaycan respublikasının dövlət himnini təsdiq edib. Müstəqil dövlətin himninin müəllifi dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovdur. Himnin mətni isə görkəmli Azərbaycan şairi Əhməd Cavada məxsusdur.    

6. SSRİ-dəki əmək düşərgələri (kolxoz, sovxoz və s.) haqqında kitabından sonra - 1974-cü ildə ölkədən sürgün edilən yazıçı Aleksandr Soljenitsin 20 il sonra – 1994-cü ilin 27 mayında geri qayıtdı.

7. 27 may 2001-ci ildə 53 ölkə Afrika Birliyini qurub.  

8. 27 may - Beynəlxalq Rəqs Günüdür. Beynəlxalq Teatr İnstitutu və UNESCO ortağı QHT Beynəlxalq Rəqs Komitəsi tərəfindən 1982-ci ildə tanıdılıb və hər il 29 apreldə qeyd edilir.

27 mayda həm də bu tarixi şəxsiyyətlər xatırlanır.

1. Bu gün dahi skripkaçı, musiqidə romantizmin banisi Nikkola Paqanininin xatirə günüdür.  Paqanini 1840-cı ilin 27 mayında 58 yaşında Nitsa şəhərində vəfat edib. Lakin dini fikirlərinə görə Roma Papası görkəmli bəstəkar və ifaçının İtaliyada dəfn olunmasına icazə verməyib. Uzun illərdən sonra onun cənazəsinin qalıqları Parmaya köçürülüb. (1782-1840)

2. 27 may müasir bakterologiya və epidemiologiyanın banisi, alman mikrobioloqu Robert Koxun xatirə günüdür. Alim 1910-cu ilin bu günü 67 yaşında Baden-Baden şəhərində vəfat edib. (1843-1910)

3. Türkiyədə ötən əsrin görkəmli ilahiyyatçılarından olan Məhəmməd Hamdi Yazır 1942-ci ilin 27 mayında 64 yaşında vəfat edib. Onun tanınan ən mühüm əsəri 9 cilddən ibarət Quranın "Elmalılı Tefsiri"dir. (1878-1942)  

4. 1956-cı ilin 27 mayında Azərbaycanın görkəmli şairi Səməd Vurğun vəfat edib (1906- 1956). S.Vurğun Azərbaycanın ilk Xalq Şairi, Azərbaycan SSR-in Əməkdar İncəsənət Xadimi fəxri adlarına layiq görülüb.  S.Vurğun Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü və vitse-prezidenti, Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqə Cəmiyyətinin sədri olub.

5. Azərbaycanın xalq şairi, nasir, publisist Söhrab Tahir 27 may 1926-cı ildə anadan olub.

6. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Maşallah Abdullayev 27 may 1950-ci ildə dünyaya gəlib.

Surxay Atakişiyev, Bizim.Media