ABŞ prezidenti Co Bayden andiçmə mərasimindən sonra ilk dəfə olaraq, bu yaxınlarda ölkənin xarici siyasətini əks etdirən ilk böyük çıxışını edəcək.
Verilən proqnozlara görə, Bayden öz çıxışında "Amerikanın dünyadakı yerini bərpa etməyə" yönələn xarici siyasət mövqeyini nümayiş etdirəcək.
Bəs, prezidentin ilk mövqeyi dünyanın geosiyasi təsvirində özünü necə göstərəcək?
Çıxışda hansı mövzular müzakirə olunacaq? Siyasi arenada bu barədə hansı proqnozlar var?
Sulları cavablandırmaq üçün polotoloq Yeganə Hacıyevaya müraciət etdik.
O, Bizim.Media-ya açıqlamasında bildirib ki, yeni prioritetlər Tramp adminstrasiyasının mövqeyindən kəskin şəkildə fərqlənir.
MÖVZU İLƏ BAĞLI:
ABŞ Rusiyaya qarşı ciddi cəbhə açmaq istəyir – Co Baydenin çıxışı nə vəd edir?
“Prezident Bayden ABŞ-ın yeni adminstrasiyasının xarici siyasət ilə bağlı yeni vektorları elan etdi. ABŞ-ın yeni xarici siyasət vektorları Çin, Rusiya, İran və Şimali Koreya ilə qarşılıqlı əlaqələri və problemləri həllinin nəzərdə tutan vektorlardır. Bundan başqa Ağ Evin yeni sahibi Əfqanıstandakı müharibə ilə bağlı problemlərlə baglı fikirlər səsləndirib. Məhz bu problemlər haqqında prezidentlik kampaniyası dövründə Bayden Donald Trampın xarici siyasətini kəskin tənqid edib”.
Politoloqun sözlərinə görə, Bayden ABŞ-ın dünyada əvvəlki imtiyazlı mövqeyini yenidən təmin etmək məqsədlidir.
“Bunun üçün Bayden Tramp adminstrasiyasının xarici siyasət üçün azaltdığı xərclərin yenidən aktivləşdirilməsini panlaşdırır. O, bunun üçün Trampın imzaladığı 27 fərmani ləgv etdi”.
O, ABŞ-la Rusiaya arasında gələcəkdə planlaşdırılan münasibətlərdən də danışıb:
“İnaqurasiyadan sonra Bayden Putinə zəng vuraraq, Rusiya ilə ABŞ arasında olan strateji hücum silahları haqda müqavilənin vaxtının 5 ilə uzadıldığını da deyib. Bayden, sələfindən fərqli olaraq, İranla diplomatik əlaqələri bərpa etməyi planlaşdırır və ABŞ-ın İranla nüvə proqramı üzrə əməkdaşlıq sazişinə qayıdacağı proqnozlaşdırılır.
Çünki İranın nüvə proqramının məhdudlaşdırılmasına dair bağlanmış saziş regionda stabilliyi qorumaq üçün ən yaxşı alətdir. Əks halda, elə bir vəziyyət yaranacaq ki, bölgədəki Səudiyyə Ərəbistanı, Türkiyə, Misir və digər ölkələr də nüvə silahına malik olmağa çalışacaqlar”.
Politoloq ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasəti iqtisadi və təhlükəsizlik, milli və qlobal maraqları üzərindən qurulduğunu vurğulayıb.
“Yaxın Şərq regionu və bu regionda baş verənlər ABŞ üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yaxın Şərq ABŞ üçün həm də milli təhlükəsizliyinə təhlükə yaradan terror qruplarının fəaliyyət göstərdiyi bir mərkəz kimidir.
Eyni zamanda bu bölgə ABŞ üçün NATO-ya bitişik, alyans üzvlərinin asılı olduğu enerji resurslarının ən vacib mənbəyi olan, mühüm coğrafi-strateji qeyri-Avropa regionudur. ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki xarici siyasətinin mühüm elementi ABŞ-ın əsas strateji tərəfdaşı və müttəfiqi-İsrail dövləti və onun təhlükəsizliyidir. Məhz bu məqam ABŞ-ın daxili siyasətinə təsir edə bilən, daxildə siyasi institutları hərəkətə gətirə bilən bir məqamdır".
Yeganə Hacıyeva bildirib ki, hazırda çoxunun verdiyi proqnozların əksinə ABŞ Türkiyə ilə münasibətlərini normallaşdırmağa çalışacaq:
“Türkiyənin ABŞ-la münasibətlərində zaman-zaman pisləşməsi olsa da onun ən normal əlaqəsinin Türkiyə ilə olacağı planlaşdırılır. Çünki onun yeni siyasətində Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqaz maraqlarının qorunmasında güvənə biləcəyi tək güc Türkiyədir.
Xüsusi ilə Baydenin təqdimatında Əfqanıstanla bağlı fikirlərə əsasən Mərkəzi Asiyada bu iki dövlətin daha da yaxınlaşacağını qeyd etmək olar. ABŞ-ın xarici siyasətdə münasibətlərinin ən kəskinləşəcəyi dövlət Çindir. Bu vəziyyətdə ənənəvi əsaslardan başqa həm də texnoloji qiqantların qlobal rəqabət faktoru da rol oynayacaq”.
Vüsalə Balayeva, Bizim.Media