xa0Moderator.az şair-publisist Cabir Albantürkün ədəbi qeydlərini təqdim edir:
“Tənqidçi, professor N.Şəmsizadənin “Ədəbiyyat qəzeti”x9dndə dərc olunmuş “Tənqiddə meyarsızlıq sindromu”x9d başlıqlı silsilə 10 məqaləsini oxuduqdan sonra mədəniyyətimiz, ədəbiyyatımızxa0 vəxa0 tənqidimizinxa0 dəyərləndirməlixa0 olduğu, aşağıda on abzasda qeyd edəcəyimxa0 10 istiqamətxa0 barədə gəldiyim ümumi qənaət budur xa0ki, çağdaşxa0 Azərbaycanxa0 ədəbixa0 tənqidininxa0 əhəmiyyətlixa0 hissəsixa0 çapxa0 olunanxa0 ədəbixa0 nümunələrixa0 dünyaxa0 ədəbiyyatıxa0 kontekstindənxa0 qiymətləndiribxa0 təhlilxa0 etməkdəxa0 çətinlikxa0 çəkir, müstəqil, müxalifxa0 fikirlixa0 müəlliflərəxa0 dəyişənxa0 iqtidarlarxa0 mövqeyindənxa0 yanaşırlar.
Ədəbixa0 tənqidimizinxa0 əksərxa0 nümayəndələrixa0 müasirxa0 nəsr, dramaturgiyaxa0 vəxa0 poeziyaxa0 nümunələrinəxa0 Türk ”“ İslamxa0 əxlaqixa0 dəyərlərixa0 vəxa0 bəşərixa0 mədəniyyətxa0 meyarlarıxa0 çərçivəsində xa0tənqidixa0 şərhxa0 vəxa0 yönxa0 verməyi unudub sanki.
Tənqidçilərimizinxa0 birxa0 qismixa0 ədəbixa0 nümunələrixa0 bədii-sənətkarlıqxa0 baxımındanxa0 deyil, müəlliflərinəxa0 şəxsixa0 münasibət müstəvisində ya tərifləyərək göylərə qaldırır, yaxa0 daxa0 heçə xa0sayaraqxa0 görməməzliyəxa0 vurmaqlaxa0 təşəxxüsxa0 göstərirlər.
Azərbaycanxa0 dövlətçiliyininxa0 vəxa0 vətəndaşınınxa0 öncəliyini,xa0 bölünmüşxa0 Azərbaycanıxa0 vəxa0 işğalxa0 olunmuşxa0 Qarabağıxa0 unutdurmamaqxa0 kimixa0 milli ”“ mənəvixa0 borcunuxa0 ədəbiyyatımızxa0 vəxa0 ədəbixa0 tənqidimizxa0 özününxa0 birxa0 nömrəlixa0 kriteriyasınaxa0 çevirəxa0 bilmədiyini dəxa0 etirafxa0 etməlidir.
60-cıxa0 illərxa0 ədəbiyyatındaxa0 əksinixa0 tapmağaxa0 başlamışxa0 insanxa0 psixologiyası, fəlsəfixa0 düşüncələri, mənəvixa0 dünyasıxa0 vəxa0 başqaxa0 dəruniliklərin xa0günümüzünxa0 ədəbixa0 nümunələrinin bir qismindəxa0 fərqlixa0 rakursdanxa0 yanaşmaxa0 tərzindəxa0 işlənməsixa0 ədəbixa0 tənqidimizin dəxa0 təqdirxa0 etdiyixa0 yaradıcılıqxa0 üslubuxa0 kimixa0 davamxa0 etdirilməkdədir.
xa0Kecmişdə və bu gün də cəmiyyətdəxa0 gedənxa0 neqativxa0 prosesləri, idarəetməxa0 strukturlarındakıxa0 inkişafaxa0 əngəlxa0 olanxa0 problemlərixa0 qabardanxa0 vəxa0 çıxışxa0 yollarıxa0 göstərməyəxa0 çalışanxa0 sənədli, tarixi,publisistikxa0 janrlaraxa0 ciddixa0 ehtiyacxa0 olsa da, ədəbixa0 tənqidimizinxa0 əhatəxa0 dairəsixa0 daraldığındanxa0 buxa0 qəbildənxa0 olanxa0 nümunələrəxa0 diqqətxa0 ayırmadığıxa0 gözxa0 önündədir.
xa0Kapitalizm kataklizmi və bazar brendinin toplumda yaratdığı təbəddülatın məntiqi nəticəsi olaraq elm, ədəbiyyat aləmində kim hansı mövzuda, səviyyədə kitab, monoqrafiya nəşr etdirirsə özü və nəşriyyatlar bilər. Amma çap olunmuş əsərlər və ya yazarların, alimlərin yaradıcılığı haqda yazılan məqalə və kitablardaxa0 ədəbi-tənqidi meyarlar gözlənilməlidir.
Bədiixa0 və yaxa0 sənədli pyes, ssenarixa0 yaradıcılığınınxa0 səhnə, ekranxa0 təcəssümüxa0 olanxa0 canlı obrazlarlaxa0 təqdimatıxa0 dahaxa0 cəlbedici, təsiredicixa0 vasitədir ki,dramaturgiya, sənətşünaslıqxa0 vəxa0 tənqidinxa0 yükünüxa0 çəkənlərixa0 ikiqatxa0 məsuliyyətxa0 qarşısındaxa0 qoyur.
Mənəvixa0 körpüxa0 olan ədəbiyyatxa0 ümumənxa0 anlaşıqlıxa0 dilxa0 vəxa0 mədənixa0 ünsiyyətxa0 faktorunaxa0 əsaslandığıxa0 üçün mahnı mətnləri, bədiixa0 tərcüməxa0 vəxa0 kinoxa0 dublyajıxa0 peşəkar tərcüməcilərin, dilçixa0 vəxa0 tənqidçixa0 alimlərinxa0 kollegialxa0 nəzarətxa0 monitorinqinəxa0 tabexa0 tutulmalıdır.
Ailəxa0 vəxa0 mühitdənxa0 sonraxa0 gələcəyimizinxa0 tərbiyəçisixa0 vəxa0 təkanvericisixa0 olanxa0 uşaqxa0 ədəbiyyatıxa0 vəxa0 teatrı , habelə çizgi filmləri bünövrəxa0 roluxa0 oynadığıxa0 üçünxa0 sonaxa0 saxladım: Yazarlarımız,xa0 ədəbixa0 tənqidimizxa0 və rejissorlarxa0 yaradıcılığınxa0 buxa0 sahəsinəxa0 məxsusixa0 diqqətxa0 yönəltməlidir ki, toplumda vətəndaşxa0 vəxa0 zövqxa0 tərbiyəsininxa0 özülüxa0 səviyyəlixa0 vəxa0 keyfiyyətlixa0 əsərlərləxa0 qoyulsun.
Nəticə olaraq onu da xa0əlavə edim ki, ədəbiyyat, yaradıcılıq yoluna çıxmış hər bir yazar, şair cəmiyyətin düşünən və seçilən bir üzvü olaraq məsuliyyət və səmimiyyətini itirmədən, rola girmədən ilk növbədə özünü və özü üçün yazmalıdır. Tədqiqat, ədəbi tənqid yolunda olan alim, tənqidçi isə milli ədəbi cameənin keçmişi ilə gələcəyi arasında elmi körpü rolu oynadığından istedad və zəhmətinin bəhrəsi olan əsərlərinin özülünə müxtəlif ideoloji təsirlərdən qorunma peyvəndi kimi vicdan iksiri yerləşdirməlidir”x9d.xa0
xa0
