BİZİM TƏQVİM: 31 avqustda baş vermiş tarixi hadisələr

1993-cü ilin bu günündə Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonu Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilib. İşğal nəticəsində rayon mərkəzi və 94 kənd qarət edilib, yandırılıb. Əlli mindən artıq əhali doğma yurd-yuvasından didərgin düşüb. 44 günlük müharibə çərçivəsində Qubadlı rayonu işğaldan azad olunub.

Bəs, avqustun 31-də dünyada daha hansı hadisələr baş verib?

1. 1876-cı ilin 31 avqust tarixindә Osmanlı İmperiyasının Sultanı V Murad taxtdan endirilib. Daha sonra taxta II Abdülmәcid oturub.

2. 31 avqust 1897-ci ildə Amerikalı məşhur mühəndis və ixtiraçı Tomas Edison ilk film proyektoru hesab olunan kinetoskopu patentləşdirib.

3. 1907-ci ilin bu günündə Böyük Britaniya ilə Çar Rusiyası arasında imzalanan sazişlə Antanta hərbi-siyasi blokunun yaradılması başa çatıb.

4. 1913-cü ilin 31 avqust tarixindә Qәrbi Trakya Türk Cümhuriyyәti qurulub. Bu dövlәtin ömrü 57 il olub.

5. 31 avqust 1913-cü ildə Hollandiyanın Eyndhoven şəhərini təmsil edən “PSV” futbol klubu təsis edilib. Klubun adı “Philips Sport Vereniqinq” (Filips Futbol İttifaqı) sözlərinin abreviaturasından götürülüb.

6. 1918-ci ilin 31 avqust tarixindә Osmanlının sonuncu hökmdarı Sultan Vәhdәdddin taxta oturub.

7. 31 avqust 1920-ci ildə ABŞ-ın Detroyt şəhərində dünyada ilk radio xəbərləri proqramı yayımlanıb.

8. 1986-cı ilin 31 avqust tarixindә Meksikaya mәxsus sәrnişin tәyyarәsi ABŞ-a mәxsus tәyyarә ilә toqquşub. Hadisә nәticәsindә 80-dәn çox sәrnişin hәlak olub.

9. 1986-cı ilin 31 avqust tarixindә Qara dәnizdә SSRİ-yә mәxsus sәrnişin gәmisi ilә tanker toqquşub, nәticәdә 423 nәfәr hәlak olub.

10.  1991-ci ilin 31 avqust tarixindә Qırğızıstan Sovet İttifaqından çıxaraq müstәqilliyini elan etdi.

11.  1997-ci ilin 31 avqust tarixindә şahzadә Diana Parisdә qәzaya düşüb. Şahzadә qәza nәticәsindә hәlak olub.

12. 1999-cu ilin 31 avqust tarixindә Argentinanın paytaxtı Buenos Airesdә LAPA aviaşirkәtinә mәxsus sәrnişin tәyyarәsi qәzaya uğrayıb. Qәza nәticәsindә 80 nәfәr hәlak olub, 26 nәfәr dә xәsarәt alıb.

13.  2005-ci ilin 31 avqust tarixindә Bağdadda bir körpüdә yaşanan izdiham nәticәsindә mindәn çox adam hәlak olub.

14.  2010-cu ilin 31 avqust tarixindә İraq müharibәsi Amerika Birlәşmiş Ştatları prezidenti Barak Obamanın çıxışından sonra sona çatdı.

15.  31 avqust 2012-ci ildə Macarıstanın Budapeşt Paytaxt Məhkəməsinin 2006-cı il 13 aprel tarixli hökmü ilə ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı Səfərov Ramil Sahib oğlu ekstradisiya yolu ilə Vətəninə qayıtmış və eyni gündə Prezidentin əfv sərəncamı ilə cəza çəkməkdən azad edilib.

31 avqustda bu tarixi şəxsiyyətlər xatırlanır:

1. 31 avqust 1863-cü ildə maarifçi, yazıçı-dramaturq Rəşid bəy Əfəndiyev (1863-1942) anadan olub. Azərbaycanda ibtidai təhsil üzrə ilk dərsliklərin - "Uşaq bağçası" ("Əlifba") və "Bəsirətülətfal" adlı qiraət kitabının müəllifidir. 

2. 1923-cü ilin bu günündə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mirzə Vəliyev anadan olub.

3. 31 avqust 1927-ci ildə şair, dramaturq, Əməkdar incəsənət xadimi İsgəndər Coşqun dünyaya gəlib. O, “Gəmidə söhbət”, “Qığılcımlar”, “Nəğmə dolu ürək” və s. kitabların müəllifidir.

4. 31 avqust 1942-ci ildə şair, nasir, tərcüməçi, maarifçi Rəşid bəy Əfəndiyev (1863–1942) vəfat edib. “Qan ocağı, “Pul dəlisi”, “Diş ağrısı” və s. pyeslərin müəllifidir. Dərsliklər yazıb.

5. 31 avqust 1957-ci ildə Əməkdar artist Kübra Dadaşova (1957 – 12.2.2017) Bakıda anadan olub. Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışıb, filmlərdə (“Yuxu”, “Cavid ömrü” və s.) çəkilib.  

6. 31 avqust 1967-ci ildə Cənubi Azərbaycan yazıçısı, ictimai-siyasi xadim Səməd Behrəngi vəfat edib. O, Azərbaycan nağıllarını fars dilinə tərcümə edərək nəşr etdirib.

Surxay Atakişiyev, Bizim.Media